Papa-m monté oun bato, yo di nou li alé Naso
Papa-m monté oun bato, yo di nou li alé Naso
La-l chaché la vi, pou nou ki dèyè
pa ginyin ni manjé ni lajan
Manman té oblijé chiré oun vie ròb
Pou-l té fè oun kazak pou Ti Rouj
Pou-l té fè oun kazak pou Ti Rouj (1)
Sa fè déja lontan lontan
depi papa nou té pati
depi papa nou té pati
Makout sézi tè-l, mouche te bouazé (2)
li pa jan-m voyé nouvèl banou
Manman té oblijé lè Ti Rouj chapé
voye-l reté ak youn gran nèg la vil
voye-l reté ak youn gran nèg la vil
Pèson-n pa jahmin konnin
sa papa nou dévéni
manman min-m soti mouri
anba oun mové tous
La mizè blayi kò li,
sou nou tout lan péyi-a
sou nou tout lan péyi-a
fos kouray-nou pi gro nèg
pasé dlo ki sot lan je-n
Papa-m monté oun bato, yo di nou li alé Naso
La-l chaché la vi, pou nou ki dèyè
pa ginyin ni manjé ni lajan
Manman té oblijé chiré oun vie ròb
Pou-l té fè oun kazak pou Ti Rouj
Pou-l té fè oun kazak pou Ti Rouj (1)
Sa fè déja lontan lontan
depi papa nou té pati
depi papa nou té pati
Makout sézi tè-l, mouche te bouazé (2)
li pa jan-m voyé nouvèl banou
Manman té oblijé lè Ti Rouj chapé
voye-l reté ak youn gran nèg la vil
voye-l reté ak youn gran nèg la vil
Pèson-n pa jahmin konnin
sa papa nou dévéni
manman min-m soti mouri
anba oun mové tous
La mizè blayi kò li,
sou nou tout lan péyi-a
sou nou tout lan péyi-a
fos kouray-nou pi gro nèg
pasé dlo ki sot lan je-n
×
(1) “Ti Rouj” translates "little red", describing the little brother‘s skin color.
(2) “Tonton Macoute” translates "old uncle with a pack on his back" but it is the folkloric expression for the private army created by the Duvalier dictatorship for the political repression of the Haitian masses.
“Tonton Macoute”, o l’“Uomo Nero”, o il “Babau”, o “boogeyman” è una figura fantastica che si ritrova in molte tradizioni… Purtroppo ad Haiti questa figura cattiva e crudele era fin troppo “incarnata”, dato che era il nomignolo affibiato – non a caso – alla feroce “Milice de Volontaires de la Sécurité Nationale”, la polizia segreta e milizia privata della famiglia Duvalier, i dittatori dell’isola fino al 1986, anno della rivolta popolare che li cacciò. Allora, mentre “Baby Doc” Duvalier trovò rifugio in Francia, i capi dei “Tonton Macoutes”, come Luckner Cambronne ed Emmanuel Constant, responsabili di omicidi, stragi, torture e quant’altro, ripararono in Florida dove hanno vissuto tranquillamente, sotto la protezione del governo USA…