Originale | Il testo traslitterato:
|
אין שאַפּ, אָדער די סװעט־שאַפּ | IN SHAP, oder DI SVET-SHAP |
| |
עס רױשן אין שאַפּ אַזױ װילד די מאַשינען, | Es royshn in shap azoy vild di mashinen, |
אַז אָפֿטמאָל פֿאַרגעס איך אין רױש דאָס איך בין; ― | Az oftmol farges ikh in roysh, dos ikh bin;- |
איך װער אין דעם שרעקלעכן טומל פֿאַרלאָרן, | Ikh ver in dem shreklekhn tuml farlorn - |
מײן איך װערט דאָרט בטל, איך װער אַ מאַשין; | Mayn ikh vert dort botel, ikh ver a mashin': |
איך אַרבעט, און אַרבעט אָן חשבון, | Ikh arbet, un arbet, un arbet, on kheshbn. |
עס שאַפֿט זיך, און שאַפֿט זיך, און שאַפֿט זיך אָן צאָל; | Es shaft zikh, un shaft zikh, un shaft zikh on tsol: |
פֿאַר װאָס? און פֿאַר װעמען? איך װײס ניט, איך פֿרעג ניט, ― | Far vos? Un far vemen? Ikh veys nit, ikh freg nit,- |
װי קומט אַ מאַשינע צו דענקען אַ מאָל? | Vi kumt a mashine tsu denkn a mol?...... |
| |
ניט דאָ קײן געפֿיל, קײן געדאַנק, קײן פֿאַרשטאַנד גאָר: - | Nit do keyn gefil, keyn gedank, keyn farshtand gor:- |
די ביטערע, בלוטיגע, אַרבעט דערשלאָגט | Di bitere, blutige arbet dershlogt |
דאָס עדעלסטע, שײנסטע און בעסטע דאָס רײַכסטע, | Dos edelste, sheynste un beste dos raykhste, |
דאָס טיפֿסטע, דאָס העכסטע װאָס לעבן פֿאַרמאָגט. | Dos tifste, dos hekhste vos lebn farmogt. |
עס שװינדן סעקונדן, מינוטן און שטונדן, | Es shvindn sekundn, minutn un shtundn, |
גאָר זעגלשנעל לױפֿן די נעכט מיט די טעג; - | Gor zeglshnel loyfn di nekht mit di teg;- |
איך טרײַב די מאַשין גלײַך איך װיל זײ דעריאָגן, | Ikh trayb di mashin' glaykh ikh vil zey deryogn, |
איך יאָג אָן אַ שׂכל, איך יאָג אָן אַ ברעג | Ikh yog on a seykhl, ikh yog on a breg |
| |
דער זײגער אין װאָרקשאַפ, ער רוט ניט אַפֿילו, | Der zeyger in vorkshap, er rut nit afile, |
ער װײסט אַלץ, און קלאַפּט אַלץ, און װעקט נאָכאַנאַנד; - | Er veyst alts, un klapt alts, un vekt nokhanand;- |
געזאָגט האָט אַ מענטש מיר אַ מאָל די באַדײַטונג: | Gezogt hot a mentsh mir a mol di badaytung: |
זײַן װײסן און װעקן, דאָרט לײגט אַ פֿאַרשטאַנד; | Zayn veysn un vekn, dort leygt a farshtand; |
נאָר עטװאָס געדענקט זיך מיר, פּונקט װי פֿון חלום; - | Nor etvos gedenkt zikh mir, punkt vi fun kholem;- |
דער זײגער, ער װעקט אין מיר לעבן און זין, | Der zeyger, er vekt in mir lebn un zin, |
און נאָך עפּעס, - איך האָב פֿאַרגעסן, - ניט פֿרעגט עס! | Un nokh epes, - ikh hob fargesn, - nit fregt es! |
איך װײס ניט, איך װײס ניט, איך בין אַ מאַשין!... | Ikh veys nit, ikh veys nit, ikh bin a mashin´!.... |
| |
און צײַטנװײַז װען איך דערהער שױן דעם זײגער | Un tsaytnvayz ven ikh derher shoyn dem zeyger |
פֿאַרשטײ איך גאַנץ אַנדערס זײַן װײַסן, זײַן שפּראַך, | Farshtey ikh gants anders zayn vaysn, zayn shprakh, |
מיר דאַכט, אַז עס נוקעט מיך אומרו, | Mir dakht, az es nuket mikh dortn der umru, |
'ך זאָל אַרבעטן, אַרבעטן, מערער אַ סך. | ´kh zol arbetn, arbetn merer asakh. |
איך הער אין זײַן טאָן נאָר דעם באָס װילדן בײזער. | Ikh her in zayn ton nor dem bos vildn beyzer. |
זײַן פֿינסטערן קוק אין די װײַסער די צװײ; - | Zayn finstern kuk in di vayser di tsvey;- |
דער זײגער, מיר סקרוכעט, מיר דאַכט אַז ער טרײַבט מיך | Der zeyger, mir skrukhet, mir dakht az er traybt mikh |
און רופֿט מיך: “מאַשינע!”, און שרײַט צו מיר: “נײ!”... | Un ruft mikh: "Mashine!" un shrayt tsu mir: "Ney!"... |
| |
נאָר דאַן װען'ס איז שטילער דער װילדער געטומל, | Nor dan ven´s iz shtiler der vilder getuml, |
אַװעק איז דער מײַסטער אין מיטאַגצײַטשטונד, | Avek iz der mayster in mitogtsaytshtund, |
אָ, הײבט אין קאָפּ בײַ מיר גלײַך אָן צו טאָגן, | O, dan heybt in kop bay mir glaykh on tsu togn, |
אין הערצן צו ציען, - איך פֿיל דאַן מײַן װוּנד; - | In hertsn tsu tsien, -ikh fil dan mayn vund;- |
און ביטערע טרערן, און זודיקע טרײנען | Un bitere trern, un zudike treynen |
באָנעצן מײַן מאָגערען מיטאַג, מײַן ברױט, - | Banetsn mayn mogeren mitag, mayn broyt,- |
עס װערגט מיך, איך קען ניט מער עסען, איך קען ניט! | Es vergt mikh, ikh ken nit mer esen, ikh ken nit! |
אָ, שרעקליכע פּראַצע! אָ, ביטערע נױט! | O, shreklikhe pratse! O, bitere noyt! |
| |
'ס דערשײַנט מיר די שאַפּ מיטאָגצײַטשטונדע | ´s Dershaynt mir di shap in der mitogtsaytshtunde |
אַ בלוטיגע שלאַכטפֿעלד, װען דאַרט װערד גערוט: | A blutige shlakhtfeld, ven dort verd gerut: |
אַרום און אַרום זע איך ליגן הרוגים, | Arum un arum ze ikh lign harugim, |
עס לאַרעמט פֿון ד'ערד דאָס פֿאַרגאָסנע בלוט... | Es laremt fun d'erd dos fargosne blut... |
אײן װײַלע, און באַלט װערד געפּױקט אַ טרעװאָגע, | Eyn vayle, un balt verd gepoykt a trevoge, |
די טױטע דערװאַכן, עס לעבט אױף די שלאַכט, | Di toyte dervakhn, es lebt oyf di shlakht, |
עס קעמפֿן די טרופּעס פֿאַר פֿרעמדע, פֿאַר פֿרעמדע, | Es kemfn di trupes far fremde, far fremde, |
און שטרײַטן, און פֿאַלן, און זינקן אין נאַכט. | Un shtraytn, un faln, un zinkn in nakht. |
| |
איך קוק אױף דעם קאַמף־פּלאַן מיט ביטערן צרהן, | Ikh kuk af dem kamfplats mit biteren tsoren, |
מיט שרעק, מיט נקמה, מיט העלישער פּײַן; ― | Mit shrek, mit nekome, mit helisher payn ;- |
דער זײגער, יעצט הער איך אים ריכטיק, ער װעקט עס; | Der zeyger, yetst hor ikh im rikhtik,er vekt es: |
“אַ סוף צו די קנעכטשאַפֿט, אַ סוף זאָל עס זײַן!” | "A sof tsu di knekhtshaft, a sof zol es zayn!" |
ער מינטערט אין מיר מײַן פֿאַרשטאַנד, די געפֿילן, | Er muntert in mir mayn farshtand, di gefiln, |
און װײַזט װי עס לױפֿן די שטונדן אַהין; | Un vayzt vi es loyfn di shtundn ahin; |
אַן עלנטער בלײַב איך, װי לאַנג איך װעל שװײַגן, | An elender blayb ikh, vi lang ikh vel shvaygn, |
פֿאַרלאָרן, װי לאַנג איך פֿאַרבלײַב װאָס איך בין... | Farlorn, vi lang ikh farblayb, vos ikh bin... |
| |
דער מענטש װעלכער שלאָפֿט אין מיר, הײבט אָן דערװאַכן, | Der mentsh, velkher shloft in mir, hobt on dervakhn, |
דער קנעכט, װעלכער װאַכט אין מיר, שלאָפֿט דאַכט זיך אײַן; ― | Der knekht, velkher vakht in mir, shloft dort zikh ayn;- |
אַצינד איז די ריכטיקע שטונדע געקומען! | Atsind iz di rikhtike shtunde gekumen! |
אַ סוף צו דעם עלנט, אַ סוף זאָל עס זײַן!... | A sof tsu dem elnt, a sof zol es zayn!.... |
נאָר פּלוצלינג ― דער װיסטל, דער באָס ― אַ טרעװאָגע! | Nor plutsling - der vistl, der bos, - a trevoge! |
איך װער אָן דעם שׂכל, פֿאַרגעס, װוּ איך בין, ― | Ikh ver on dem seykhl, farges, vu ikh bin,- |
עס טומלט, מען קאַמפֿט, אָ, מײַן איך איז פֿאַרלאָרן, ― | Es tumlt, men kemft, o, mayn ikh iz farlorn,- |
איך װײס ניט, מיך אַרט ניט, איך בין אַ מאַשין... . | Ikh veys nit, mikh art nit, ikh bin a mashin... |