Warszawianka 1905 roku [Варшавянка; La Varsovienne; ¡A las barricadas!]
Autori Vari / Different Authors / Différents Auteurs| 1ω. La Warszawianka in Toki Pona di "Kokoa" | |
| "XX əsrin əvvəllərində hər bir xalqın inqilabi ruhda olan milli mahnıları ilə yanaşı, bütün bəşəriyyətin bey nəlmiləlçi zəhmətkeş qüvvələrini təmsil edən mahnıları da dillər əzbəri idi. Belə mahnıların ən geniş yayılanlarından biri “Varşavyanka” idi. Mərkəzi və Şərqi Avropada məşhur olan “Varşavyanka’’nm melodiyası XIX əsrin ortalarında Parisdə yaşayan polyak mühacirlərinin oxuduqları bir nəğmədən götürülmüşdü. 1883-cü ildə Polşa inqilabçılarından Vatslav Sve- nitski bir neçə il həbsxanada yatdıqdan sonra “Varşavyanka”nın polyak dilində olan ilk mətnini yaratmışdı. Sonralar mətn alman, çex, rumın, Azərbaycan və başqa dillərə də tərcümə olunmuşdu. Azərbaycanın görkəmli simalarından olan Nəriman Nərimanov və Məşədi Əzizbəyov hələ 1908-ci ildə “Varşavyanka"nın Azərbaycan dilinə tərcüməsini təşkil et mişdi. Sonralar şair Mirzə Əbdülqədir Vüsaqi ismayılzadə (Mikayıl Müşviqin atası) mətnin yenidən tərcüməsinə nail olmuşdu. Bu da məlumdur ki, Müslüm Moqamayevin Balaxanı, Sabunçu fəhlələrindən və məktəblilərindən təşkil etdiyi xor dəstəsi “Varşavyanka”nı həmin tərcü mədə dəfələrlə ifa etmişdi. Azərbaycanın tanınmış bəstə karı Fikrət Əmirov özünün “Sevil” operasında “Varşav- yanka”nın melodiyasından faydalanmışdı. Vaxtilə paytaxtımız Bakı şəhərinin baş memarı olan polyak mühəndis Yuzef Qoslavski, şəhərsalmanın inki şafına dair mükəmməl plan işləyib hazırlamışdı Bibi- heybət körfəzindəki ilk neft quyuları polyak mütəxəssis Pavel Potoskinin rəhbərliyi ilə qazılmışdı. Professor Mixail Abramoviç uzun illər Azərbaycan Neft Yataqlarının Kəşfi İnstitutunun direktoru vəzifəsini icra etmişdi. 1913-cü ilin məlumatına görə, təkcə Bakıda 2183 polyak yaşayırdı. Onları maarifləndirmək məqsədi ilə paytaxtımızda “Polşa evi” yaradılmışdı. Birinci Dünya müharibəsi başlandıqdan sonra “Polşa çarlığı əhalisinə yardım komitəsi" təsis olunmuşdu. Birinci Dünya müharibəsindən sonra depor tasiya zamanı on minlərlə polyak Azərbaycana gəlmişdi. Xüsusilə yada salmaq istəyirəm ki, 1918-ci ildə yara dılmış Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin ilk Milli Ordusunun qərargah rəisi də milliyyətcə polyak olan general Sulkeviç olmuşdur. | Warszawianka kon sewi utala li pimeja e suno kon mute utala li nasa mute, jan pona mi mute li kama ala lili, o moli e linja lete utala. seli linja musi li lon walo mute li lukin sewi li seli mute. lipu utala pona li sitelen tawa utala pali pi tenpo ni. o kama, jan pona, o tawa tan noka, telo loje pona li pini e ni. ma mi mute li lon sewi tomo kiwen, o pali kiwen e pilin pona. |
