Τα Λυρικά

Mikis Theodorakis / Mίκης Θεοδωράκης

Originale	Gian Piero Testa.
ΤΑ ΛΥΡΙΚΆ	ΤΑ ΛΥΡΙΚΆ
Τάσου Λειβαδίτη ΤΑ ΛΥΡΙΚΑ Μίκη Θεοδωράκη	Tasos Livaditis LE LIRICHE Mikis Theodorakis
1. Την πόρτα ανοίγω το βράδυ	1. La sera apro la porta
Την πόρτα ανοίγω το βράδυ, τη λάμπα κρατώ ψηλά, να δούνε της γης οι θλιμμένοι, να ’ρθούνε, να βρουν συντροφιά.	La sera apro la porta tengo alto il lume che lo vedano i sofferenti della terra e vengano a trovare compagnia
Να βρούνε στρωμένο τραπέζι, σταμνί για να πιει ο καημός κι ανάμεσά μας θα στέκει ο πόνος, του κόσμου αδερφός.	Che trovino una tavola pronta una brocca dove la pena beva e in mezzo a noi starà il dolore, fratello del mondo
Να βρούνε γωνιά ν’ ακουμπήσουν, σκαμνί για να κάτσει ο τυφλός κι εκεί καθώς θα μιλάμε θα ’ρθει συντροφιά κι ο Χριστός.	Che trovino un angolo dove appoggiarsi uno sgabello dove sieda il cieco e lì quando cominceremo a parlare verrà anche Cristo a farci compagnia
2. Χαθήκανε τόσο νωρίς	2. Troppo presto si son persi
Χαθήκανε τόσο νωρίς μικραδέρφια της βροχής επτά φορές κι αν σκοτωθούν δεκαεφτά θ' αναστηθούν.	Troppo presto si son persi fratellini della pioggia ma se anche li ammazzano sette volte diciassette risorgeranno.
Γενιά μου δάκρυ και καημός εμπρός σημαία και Χριστός τροφή στη λησμονιά το αίμα σας, καλά παιδιά, και τώρα και ξανά.	Generazione mia lacrime e dolore in testa bandiere e Cristo nutrimento dell'oblio è il vostro sangue, bravi ragazzi ora e ancora.
Χαμένη γενιά τραγουδάς. Χαμένη γενιά πού με πας;	Generazione perduta tu canti Generazione perduta dove mi porti?
3. Στο κατώφλι των καιρών	3. Sulla soglia delle tempeste
Στο κατώφλι των καιρών γνέθουν οι μητέρες την ελπίδα, και πριν γνωρίσουν τα φιλιά φεύγουν τα παιδιά και γίνονται άντρες στα βουνά και τα κορίτσια π' αγαπούν τη Γκουέρνικα κεντούν.	Sulla soglia delle tempeste generano le madri la speranza, e prima di conoscere i baci se ne vanno i ragazzi e si fanno uomini sui monti e le ragazze che amano ricamano Guernica.
Άγια είναι η λευτεριά κι ο καημός του κόσμου σημαία πλατιά τη σκιά χαιρετά του Τσε Γκουεβάρα. Είναι ο δρόμος μακρινός πάμε για τη μάχη κι ίσως νά 'σαι, μάνα, αύριο μονάχη	Santa è la libertà e il dolore del mondo, larga bandiera saluta l'ombra del Che Guevara. E' lunga la strada andiamo alla battaglia e domani dovrai, mamma forse restare sola.
4. Μια μέρα θα στο πω	4. Un giorno te la narrerò
Μια μέρα θα στο πω το μαύρο παραμύθι εκείνο, το μαύρο μυστικό που κλαίει μες στ' άσπρο κρίνο. Κι ω! τότε, τότε...	Un giorno te la narrerò quella favola nera, il nero segreto che piange tra i bianchi gigli.. Ahimè, allora allora...
Ποιος είναι μη ρωτάς αυτός που στέκει εκεί στη δύση, πολύ να μ' αγαπάς αυτός θα μας χωρίσει. Κι ω! τότε, τότε...	Non chiedere chi è quello che sta lì ad occidente, molto mi devi amare quello lì ci separerà. Ahimè, allora allora...
5. 'Ηταν κάποτε δυο φίλοι	5. C'erano una volta due amici
Ήταν κάποτε δυο φίλοι σαν αρχάγγελοι κι οι δυο κι απ' των κοριτσιών τα χείλη εθερίζαν τον ανθό.	C'erano una volta due amici tutt'e due come arcangeli e dalle labbra delle ragazze coglievano il fiore.
Τέτοια λεβεντιά δεν ξανάδαν πια με τα όνειρά τους υψώναν κάστρα σε δώδεκα χωριά.	Baldi giovani così non se n'erano visti mai coi loro sogni erigevano fortezze in dodici villaggi.
Κι όταν άνοιξ' η πατρίδα τις σημαίες της πλατιά και οι δυο για την ελπίδα σκοτωθήκαν στα βουνά.	E quando la patria spiegò in lungo e in largo le sue bandiere anche quei due per la speranza furono uccisi sui monti.
Μα κάθε βραδιά όρθιοι στην πλαγιά με το θάνατό τους υψώνουν κάστρα αρχάγγελοι ξανά.	Ma ogni sera ritti sul pendìo con la loro morte erigono fortezze arcangeli di nuovo.
6. Εκίνησαν και πάνε	6. Ecco, se ne sono andati
Εκίνησαν και πάνε σε δρόμο μακρινό στο αίμα τους κρατάνε της γης το στεναγμό. Ο θάνατος τους προσμένει στου δρόμου τη στροφή μα πλάι τους πηγαίνει σαν ίσκιος μια προσευχή.	Ecco se ne sono andati su una lontana strada trattengono nel sangue loro il sospiro della terra. La morte li sta aspettando alla svolta della strada ma cammina accanto a loro come un'ombra una preghiera.
Παιδιά του καημού και της νύχτας ψωμί και πικρό νερό στρατί χωρίς γυρισμό καημός χωρίς στεναγμό που πάτε, παιδιά δε ρωτώ μα κι εγώ κοντα στον σταυρό και στα πουλιά ένα βράδυ θά 'ρθω τον χαμένο καιρό να τραγουδήσω.	Figli della notte e del dolore pane e acqua amari strada senza ritorno dolore senza sospiro dove andate, ragazzi non vi chiedo ma io accanto alla croce e agli uccelli arriverò una sera una sera per cantare il tempo che si è perduto.
7. Θυμήσου τον Μανωλιό	7. Ricorda Manoliòs
Θυμήσου τον Μανωλιό που στο σχολειό φορούσε αρβύλες ξένες, νούμερα δυο ξερό ψωμί στη βροχή και που θα βγει.	Ricorda Manoliòs il quale a scuola portava babbucce strane, numero due pane secco sotto la pioggia e chissà come farà.
Θυμήσου τον Μανωλιό ο πρώτος που ανέβει αντάρτης βρήκε βόλι πικρό αχ, Φλεβάρη καιρό, και πια δεν μας ξανάρθε ο Μάρτης.	Ricordati di Manoliòs il primo a partire ribelle incontrò una pallottola amara ah, tempaccio di Febbraio e più non ci tornò Marzo.
Θυμήσου και τον Θωμά που τα μυαλά τά 'χει χαμένα λίγο και στα βουνά την Παναγιά στο χιονιά είδε συχνά.	Ricorda anche Thomàs che non aveva le rotelle a posto e che sui monti se nevicava spesso vide la Madonna.
Θυμήσου και τον Θωμά δυο τρένα καίει και πάει σ' όλα πλάι τα χωριά είδαν την Παναγιά την είδαν να περνάει.	Ricordati di Thomàs dà fuoco a due treni e ci resta in tutti i villaggi intorno videro la Madonna la videro mentre passava.
8. Μες στο πλήθος	8. Dentro la folla
Μες στο πλήθος ποιος να προσέξει τον Χριστό και ποιος να δει πως στην άλλη γωνιά σπίρτα πουλά μες στο χιονιά.	Dentro la folla chi ci riesce a badare a Cristo chi ce la fa a vedere che sull'altro angolo vende fiammiferi sotto la neve.
Και τη νύχτα εκεί στη γωνιά βάζει στα σπίρτα του φωτιά και τότε απλώνει ως πέρα μακριά σαν τη φωτιά η λευτεριά.	E di notte là sull'angolo ai suoi fiammiferi dà fuoco si estende allora più in là lontano come un incendio la libertà.
Και τη νύχτα εκεί στη γωνιά βάζει στα ρούχα του φωτιά και τότε απλώνει ως πέρα μακριά σαν τη φωτιά η Λευτεριά.	E di notte là sull'angolo anche ai vestiti si appicca fuoco si estende allora più in là lontano come un incendio la Libertà.
9. Μοιρολόι της βροχής	9. Canto funebre della pioggia
Μοιρολόι της βροχής βράδυ Κυριακής, πού πηγαίνεις μοναχός ούτε πόρτα να μπεις, πέτρα να σταθείς κι όπου πας, χλωμό παιδί, ο καημός σου στη γωνιά σε καρτερεί.	Canto funebre della pioggia di Domenica sera, dove vai tutto solo, non varcare nemmeno una porta sta' lì come un sasso ché ovunque tu vada, pallido ragazzo il tuo dolore ti aspetta dietro l'angolo.
Παλικάρι χλωμό μες στο καπηλειό απομείναμε οι δυο μας, ο καημός σου βραχνάς πάψε να πονάς η ζωή γοργά περνά δυο κρασιά, δυο στεναγμοί κι έχε γεια.	Pallido valoroso dentro la taverna restammo noi due, il tuo dolore è perfido, smettila di soffrire la vita passa veloce due sorsi di vino, due sospiri e addio.
Παλικάρι χλωμό σ' ηύρανε νεκρό στο παλιό σταυροδρόμι, μοιρολόι η βροχή μαύρα π' αντηχεί στο καλό, χλωμό παιδί, σαν τη μάγισσα σε πήρε η Κυριακή.	Pallido valoroso ti trovarono morto al vecchio crocicchio, canto funebre della pioggia che tiene a bada il lutto buon viaggio, ragazzo triste come la strega ti rapì quella Domenica.
10. Του κόσμου δρόμοι σκοτεινοί	10. Oscure strade del mondo
Του κόσμου δρόμοι σκοτεινοί μπροστά στην πόρτα μας περνάνε της νύχτας παιδιά μες στη φωτιά κινούν και πάνε.	Oscure strade del mondo passano davanti alla nostra porta ragazzi della notte dentro il fuoco si muovono e vanno.
Φυλαχτό κρατούν ένα άστρο, δυο φιλιά, και τ βόλι ας έρθει στην καρδιά. Σημαίες στο βάθος προχωρούν, φεύγω, μάνα, έχε γεια - έχε γεια.	Per amuleto portano una stella, due baci e che la palla arrivi pure al cuore. Sullo sfondo avanzano bandiere anch'io vado, mamma, addio addio.
Κι αν στη μάχη πέσω, μην ξεχνάς, γνέθε, μάνα, σα να πολεμάς.	E se cadessi in battaglia, non scordarlo fa' figli, mamma, è il tuo combattimento.