Lingua   

Bisanzio

Francesco Guccini
Pagina della canzone con tutte le versioni


OriginaleVersione in Greco moderno comune (L. Trans.)
BISANZIOΒΥΖΑΝΤΙΟ
Anche questa sera la luna è sorta
affogata in un colore troppo rosso e vago,
Vespero non si vede, si è offuscata,
la punta dello stilo si è spezzata.
Che oroscopo puoi trarre questa sera, Mago?
Κι αυτό το βράδυ ανέτειλε η σελήνη
στα χρώματα πνιγμένη βαθυκόκκινη κι ασαφές,
ο Εσπερινός [1] δε φαίνεται, σκοτείνιασε,
έσπασε η κόψη του βέλους,
τι ωροσκόπιο μπορείς να βάλεις, Μάγε;
Io Filemazio, protomedico, matematico, astronomo, forse saggio,
ridotto come un cieco a brancicare attorno,
non ho la conoscenza od il coraggio
per fare quest'oroscopo, per divinar responso,
e resto qui a aspettare che ritorni giorno
Εγώ ο φιλομαθής, πρωτογιατρός μαθηματικός, αστρονόμος και βέβαια συνετός
κατάντησα να πηγαίνω από εδώ κι από εκεί, ψαχουλεύοντας στα τυφλά
δεν έχω την γνώση ή περισσότερο το θάρρος
ν’ απορρίψω αυτό τ’ ωροσκόπιο, να μαντέψω
κι έμεινα εδώ περιμένοντας τη καινούρια μέρα
E devo dire, devo dire, che sono forse troppo vecchio per capire,
che ho perso la mia mente in chissà quale abuso, od ozio,
ma stan mutando gli astri nelle notti d'equinozio.
O forse io, forse io, ho sottovalutato questo nuovo dio.
Lo leggo in me e nei segni che qualcosa sta cambiando,
ma è un debole presagio che non dice come e quando...
Και μάλιστα λέω, και μάλιστα λέω για μένα είναι πολύ δύσκολο να καταλάβω,
έχασα το μυαλό μου αναζητώντας τ’ είναι το ελάττωμα ή η απραγία,
αλλ’ άλλαξε ο αστερισμός από τη νύχτα στην ισημερία,
ίσως εγώ, ίσως εγώ αυτό τον καινούριο Θεό [2] υποτίμησα,
εξαρτάται από μένα τι διαβάζω κι αν υπάρχει αλλαγή σ’ αυτά, [3]
αλλά είν’ αδύνατον να πω πως και πότε...
Me ne andavo l'altra sera, quasi inconsciamente,
giù al porto a Bosphoreion là dove si perde
la terra dentro al mare fino quasi al niente
e poi ritorna terra e non è più occidente:
che importa a questo mare essere azzurro o verde?
Τις προηγούμενες νύχτες πήγα περίπου ασυνείδητος
στο λιμάνι του Βοσπόρου, εκεί όπου χάνεται
στη γη ακόμα και στη θάλασσα και στ’ άπειρο
και στη γη δεν ξαναγίνεται καμία άλλη δύση
τι σημασία έχει αν η θάλασσα είναι γαλάζια ή πράσινη; [4]
Sentivo i canti osceni degli avvinazzati,
di gente dallo sguardo pitturato e vuoto...
ippodromo, bordello e nordici soldati,
Romani e Greci urlate dove siete andati...
Sentivo bestemmiare in Alamanno e in Goto...
Άκουσα τα αισχρά τραγούδια των μεθυσμένων,
άνθρωποι χρωματιστοί [5] κι έχοντας άδειες ματιές [6]
ιππόδρομοι, πορνεία και στρατιώτες από το Βορρά,
μιλήστε Ρωμαίοι κι Έλληνες, που πήγατε;
Ακούγονταν βρισιές στα αλεμάνικα [7] και γοτθικά... [8]
Città assurda, città strana di questo imperatore sposo di puttana,
di plebi smisurate, labirinti ed empietà,
di barbari che forse sanno già la verità,
di filosofi e di etère*, sospesa tra due mondi, e tra due ere...
Fortuna e età han deciso per un giorno non lontano,
o il fato chiederebbe che scegliesse la mia mano, ma...
Παράλογοι πολίτες, παράλογοι πολίτες αυτού του αυτοκράτορα μιας πόρνης, [9]
ατελείωτος κόσμος, λαβυρίνθων κι ασεβειών,
βαρβάρων που ίσως ήξεραν την αλήθεια, [10]
φιλόσοφων κι άλλων [11], κρέμονται μεταξύ δυο κόσμων και δυο εποχών,
η τύχη ή ο χρόνος αποφάσισαν για μια μέρα που θα έρθει σύντομα,
ή θα ήθελε η μοίρα να διαλέξει εμένα, αλλά...
Bisanzio è forse solo un simbolo insondabile,
segreto e ambiguo come questa vita,
Bisanzio è un mito che non mi è consueto,
Bisanzio è un sogno che si fa incompleto,
Bisanzio forse non è mai esistita
e ancora ignoro e un'altra notte è andata,
Lucifero è già sorto, e si alza un po' di vento,
c'è freddo sulla torre o è l'età mia malata,
confondo vita e morte e non so chi è passata...
mi copro col mantello il capo e più non sento,
e mi addormento, mi addormento, mi addormento...
Βυζάντιο ίσως είναι σύμβολο αόρατο,
μυστικό και διαφορετικό όπως η ζωή,
Βυζάντιο είναι μύθος καθόλου συνηθισμένος,
Βυζάντιο είναι ένα ατελές όνειρο που έγινε,
Βυζάντιο ίσως δεν υπήρξε ούτε υπάρχει
μολονότι δε γνώρισα, και πέρασε κι άλλη νύχτα,
Ο Φώσφορος [12] ήδη ανέτειλε, ή ηλικία μου πέρασε, [13]
ζωή παίρνω μέσω του θανάτου, δεν έμαθα αν πέρασε,
καλύπτω το κεφάλι μου με το μανδύα, δεν ακούω,
με παίρνει ο ύπνος, [14]
με παίρνει ο ύπνος,
με παίρνει ο ύπνος.
* etère, dal greco bizantino ἐταῖραι, "compagne occasionali" e per esteso "prostitute".
[1] εσπερινός > εσπέρα (μετά τη δύση του ηλίου)
[2] Χριστιανοσύνη.
[3] εννοεί τ’ αστέρια.
[4] Πράσινο και μπλε ήταν οι δυο κύριες παρατάξεις στις οποίες ο βυζαντινός πληθυσμός χωρίστηκε. Το στάδιο επιθυμούσε γι αρματοδρομίες στον Ιππόδρομο, προστέθηκαν η θρησκευτικές φιλονικίες σχετικά με τον Μονοφυσιτισμό και τις πολιτικές διασυνδέσεις στον έναν ή τον άλλον διεκδικητή του θρόνου.
[5] εννοεί από διαφορετικές φυλές.
[6] εννοεί χωρίς συναισθήματα
[7] Βλέπε Αλεμάνοι
[8] Βλέπε γοτθικός
[9] Ο Ιουστινιανός παντρεύτηκε την Θεοδώρα, μια χορεύτρια. Ωστόσο, η ίδια έδειξε μεγάλη πολιτική και νομοθετική ικανότητα.
[10] Η παρακμή κι η επόμενη πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
[11] από την ελληνική βυζαντινή ἐταῖραι, “περιστασιακή συνοδοί”, και κατ’ επέκταση “πόρνες”.
[12] Βλέπε σημείωση 1.
[13] αναρωτιέται μήπως είναι τόσο περασμένη η ηλικία που δε μπορεί να το διακρίνει
[14] ίσως με την έννοια του θανάτου


Pagina della canzone con tutte le versioni

Pagina principale CCG


hosted by inventati.org